© Mobiel 21
Mobiliteit is meer dan de auto of het openbaar vervoer. Voor veel inwoners bepaalt het hoe je deelneemt aan het dagelijks leven: naar werk, school, vrienden of doktersbezoek. Maar niet iedereen kan zich even vlot verplaatsen. Sam Delespaul van Mobiel 21 legt uit wat mobiliteitsarmoede inhoudt en wat de gevolgen ervan zijn.
Wat is mobiliteitsarmoede?
Het betekent dat mensen niet gemakkelijk, veilig of betaalbaar ergens geraken. Dat kan door armoede, maar ook door leeftijd, gezondheid, woonplaats, gender of digitale vaardigheden. Jongeren, ouderen, mensen met een beperking of wie afgelegen woont, ervaren vaak drempels.
Wat zijn de gevolgen van mobiliteitsarmoede?
Wie zich moeilijk verplaatst, mist toegang tot werk, zorg, boodschappen of sociale contacten. Mobiliteit is een hefboom voor deelname aan de samenleving. Als die wegvalt, vergroot de kans op isolement. Daarom spreken wij bij Mobiel 21 over sociale duurzaamheid: een mobiliteitssysteem moet ecologisch én sociaal rechtvaardig zijn.
Wat loopt er mis in de samenleving en hoe kan het beter?
Vaak profiteren vooral mensen die al veel middelen hebben van duurzame mobiliteitsoplossingen. Bijvoorbeeld subsidies voor elektrische wagens bereiken meestal mensen die het toch al kunnen betalen. Het gevolg is dat ongelijkheid vergroot, terwijl we duurzaam willen zijn voor iedereen. Hetzelfde geldt voor digitale mobiliteitsdiensten: wie de apps of kredietkaarten niet begrijpt, blijft buiten.
Duurzame mobiliteitsoplossingen liggen niet alleen in het elektrificeren van wagens. We moeten kijken naar het hele mobiliteitssysteem: minder autogericht, meer fietsen en collectief vervoer. Denk aan de drie V’s: verplaatsingen vermijden door nabijheid te organiseren, de auto vervangen door alternatieven, en alleen het resterende verkeer verduurzamen.
We moeten het mobiliteitssysteem zelf herdenken: minder autogericht, meer ruimte voor actieve vervoersmiddelen én collectieve oplossingen.
Wat met duurzame mobiliteitsoplossingen in landelijke gebieden?
Het is anders, maar zeker mogelijk. Denk aan mobiele diensten zoals een bibliobus of een rondrijdende kruidenier. Of creatieve oplossingen zoals in Brazilië: een schoolbus die overdag ook volwassenen naar de stad brengt voor boodschappen. Zo vergroot je de bewegingsvrijheid van inwoners aanzienlijk.
Wat kunnen inwoners zelf merken of doen?
Bewustzijn en kleine veranderingen maken verschil. Bijvoorbeeld samen een fietsroute ontdekken, deelmobiliteit gebruiken, of lokale initiatieven ondersteunen die mobiliteit toegankelijker maken. Zo kan iedereen vlot op bestemming geraakt worden.
Lees het volledige interview met Sam in ons SPAT magazine!
